Soru 1: KKTC’den emekli olma konusunda bilgi verebilir misiniz?
Cevap 1: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sosyal Sigortalar Yasasında yaşlılık aylığı bağlanma şartları kademeli geçişlerle Sosyal Güvenlik Yasasına uyarlanmıştır. Buna göre 1 Şubat 2012 tarihi itibarıyla emeklilik şartları aşağıda belirtildiği gibidir.
|
01 Şubat 2012 tarihinde aşağıda belirtilen yaşı/yaşları doldurmuş olanlar |
50 yaş / 25 yıl prim
|
55 yaş/ 15 yıl prim |
60 yaş / ortalama Prim şartları |
|
44 |
51 |
56 |
60 |
|
43 |
52 |
57 |
60 |
|
42 |
53 |
58 |
60 |
|
41 |
54 |
59 |
60 |
|
40 |
55 |
60 |
60 |
|
39 |
56 |
60 |
60 |
|
38 |
57 |
60 |
60 |
|
37 |
58 |
60 |
60 |
|
36 |
59 |
60 |
60 |
|
35 |
60 |
60 |
60 |
1 Şubat 2012 tarihinde 35 yaşını doldurmamış olan sigortalılar, Sosyal Güvenlik Yasasında belirtildiği üzere 25 yıl/ 60 yaş veya 15 yıl/63 yaş şartını yerine getirdiklerinde emekli olabileceklerdir.
40 yaşını doldurmamış olan sigortalılar ayrıca, 55 yaşını doldurmuş ve en az 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları halinde, erken yaşlılık aylığı bağlanma hakkına sahiptirler. Ancak, her erken yıl için aylıktan % 6 indirim yapılacaktır.
Soru 2: Hem Türkiye’de hem de KKTC’de çalıştım. Her iki ülkeden de emekli maaşı alabilir miyim?
Cevap 2: Hizmetlerin çakışmaması kaydıyla, her iki ülkede geçen sigortalı hizmetleriniz emeklilik için yeterli oluyorsa iki ülkeden de emekli aylığı alabilirsiniz.
Soru 3: KKTC’de işçi olarak çalışıyorum ve Türkiye’ye kesin dönüş yapacağım, Türkiye’ye dönmeden önce primlerim iade edilebilir mi, hangi şartlar aranır?
Cevap 3: KKTC mevzuatında prim iadesi yoktur. Ancak, emeklilik hakkını kazanamayanlara 60 yaşının doldurulması kaydıyla “toptan ödeme” yapılmaktadır.
Soru 4: KKTC’de bir Türk firmasında yakın zamanda çalışmaya başlayacağım. Hastalık, iş kazası ve uzun vadeli sigorta primlerimi kim ödeyecek?
Cevap 4: Ülkemiz ile KKTC arasında bir sosyal güvenlik anlaşması bulunduğundan anılan ülkede çalışmalarınız sırasında KKTC’nin sosyal güvenlik sistemine dahil olursunuz.
Soru 5: KKTC’de ev hanımı olarak ikamet ettiğim süreleri gösterir ikamet belgesini nasıl temin ederim?
Cevap 5: KKTC’de ikamet izni ile veya TC-KKTC yurttaşı olarak bulunduğunuz süreleri borçlanabilmek için; KKTC’de bulunduğunuz sürelerde kullandığınız pasaportunuzda bulunan “İKAMET İZNİ“ fotokopilerinin bir dilekçe ekinde Müşavirliğimize göndererek adınıza gerekli belge düzenlenecektir.
Soru 6: KKTC’de bir Türk firmasında çalıştım ve Türkiye’ye döndüm. Ancak firmadan alacaklarım ödenmedi, ne yapmalıyım?
Cevap 6: İş sözleşmeniz ve diğer ilgili belgelerle birlikte Müşavirliğimize başvurarak yardımcı olunmasını isteyebilirsiniz. Ayrıca, KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı -Çalışma Dairesi’ne başvurarak İş Müfettişi marifetiyle de inceleme talebinde bulunabilirsiniz. Sorununuzun çözümüne yönelik olarak Lefkoşa Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliğimizden yardım talep edebilirsiniz.
Soru 7: KKTC’de bir Türk firmasında çalışırken firma pasaportuma el koydu/firma iflas etti, Türkiye’ye nasıl döneceğim?
Cevap 7: KKTC’de işverenin pasaporta el koyması yasal değildir. Firmanın iflası ve çaresiz durumda kalmanız halinde Müşavirliğimize başvurarak yardımcı olunmasını isteyebilirsiniz.
Soru 8: Türkiye’de sahip olduğum meslek diploması KKTC’de geçerli midir? Bu diplomanın denkliği nasıl sağlanır?
Cevap 8: Türkiye’de sahip olduğunuz meslek diploması denklik sağlanması kaydıyla KKTC’de geçerlidir. Denklik işlemi, KKTC Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.